(Eerste publicatie: 19-11-2012)
Muhammed Ali op het Rode Plein
Muhammad Ali in 1978 op het Rode Plein in Moskou. De legendarische bokser heeft wat hard gelopen. Hij wil in vorm blijven, want hij moet in de hoofdstad van de Sovjetunie nog de ring in.
De reis van Ali naar de Sovjetunie was bedoeld om de sportieve betrekkingen met Amerika te verbeteren. Behalve naar Moskou ging hij naar de republiek Oezbekistan, waar hij moskeeën bezocht. Ik vermoed dat Ali, bekeerd tot de islam, dat uitstapje naar het zuidelijke gewest als voorwaarde had gesteld voor zijn reis naar de USSR.
De betrokkenen staat alles nog helder voor de geest en er zijn volop beelden van zijn bezoek, onder meer van het bokspartijtje dat stond geprogrammeerd. Muhammad Ali, profbokser en vertegenwoordiger van het kapitalistische Westen, kreeg drie man tegenover zich, en dat waren geen kleintjes: Pjotr Zajev (in 1980 wint hij zilver op de Olympische Spelen), Jevgeni Gorstkov (tweevoudig Europees kampioen) en Igor Vysotski (zonder titel, maar wel met twee zeges op de Cubaanse gigant Teofilo Stevenson achter zijn naam.)
De drie Russen boksten elk twee ronden tegen Ali. Diens bezoek moest de betrekkingen tussen beide landen verbeteren en echt hard ging het er dan ook niet aan toe. Er werd geen score bijgehouden. Ali verklaarde na afloop: “Van de eerste heb ik verloren, de tweede was gelijk, de derde heb ik verslagen”. Bekijkt u de beelden hieronder en oordeel zelf.
Muhammed Ali in Oezbekistan
Ik heb weinig met boksen, boeiender vind ik de beelden van Ali in Oezbekistan. De bokser die bidt te midden van zijn geloofsgenoten in de USSR, dat had ik nog niet eerder gezien. Ook aardig is de ontvangst in Moskou bij Leonid Brezjnev. De partijleider heeft voor de gelegenheid zijn medailles opgespeld. Hij zoent Ali, niet diens vrouw.
Muhammad Ali kijkt na zijn terugkeer in het programma Wide World of Sports terug op zijn bezoek:
IJshockey op het Rode Plein? Ooit werd er al gevoetbald. Deel 1: de Summit Series van 1972.
(6-2-2012)
Komt er een ijshockeywedstrijd op het Rode Plein? Het zou zo maar kunnen. Eind deze maand wordt in Moskou met een vriendschappelijk duel de legendarische Summit Series van 1972 herdacht, toen de USSR en Canada elkaar in acht wedstrijden bestreden op leven en dood. Minister Moetko van Sport stuurt aan op het Rode Plein als locatie.
De Summit Series betekende – midden in de Koude Oorlog - de eerste confrontatie tussen Canadese ijshockeyprofs en de staatsamateurs van de USSR. De Canadezen waanden zich superieur, maar na de eerste vier wedstrijden, gespeeld in Canada, stond het 2-1 voor de Sovjets, met één duel dat eindigde in een gelijkspel. Het decor van de volgende vier wedstrijden was het Loezjniki IJsstadion in Moskou.
Canada komt daar in de eerste wedstrijd met 4-1 voor, maar verliest met 5-4. De resterende duels móeten gewonnen worden. De Canadese supporters in Moskou begrijpen dat als geen ander en zingen, terwijl de spelers van het ijs stappen, het volkslied. IJshockeylegende Wayne Gretzky (hij volgde als jongen de Series op tv): “The fans who were in there, who were Canadian, they were fighting for their lifestyle, their beliefs and how they lived.”
Ook op het ijs was het een gevecht. Berucht is het incident in de zesde wedstrijd. Bobby Clarke haalt met zijn stick uit naar de schaatsen van Valeri Charlamov en breekt diens enkel. Assistent-coach John Ferguson: “I called Clarke over to the bench, looked over at Charlamov and said: ‘I think he needs a tap on the ankle’. Charlamov was killing us. I mean, somebody had to do it”. De machtige uithaal van Clarke ziet u hier:
Canada wint de zesde wedstrijd met 3-2 en de zevende met 4-3. Op 28 september staan beide landen tegenover elkaar voor het laatste en beslissende duel. Weer lopen de emoties op het ijs hoog op. Vooral de Canadezen gaan stevig te keer. Angstaanjagend is de manier waarop J.P. Parise met opgeheven stik op de scheidsrechter afstuift (zie volgende filmpje, vanaf 1.20):
Illustratief is ook het incident rond de Canadese official Alan Eagleson. Canada komt met 5-3 achter, maar maakt in de derde periode gelijk. Bij de 5-5 van Yvan Cournoyer gaat de lamp achter het Russische doel niet aan. Eagleson maakt zich daar zo kwaad over, dat hij door Russische politie tot de orde wordt geroepen. Dat is het sein voor een massala actie van de Canadese spelers. Ze vliegen op de boarding af - en deels erover - en ontzetten Eagleson. Die maakt daarna woeste gebaren naar het Moskouse publiek, dat zoiets nog nooit heeft meegemaakt:
Henderson has scored for Canada! Dat zinnetje van de commentator zit in het collectieve Canadese geheugen gegrift. Paul Henderson zit in de laatste minuut op de bank. Dan doet hij iets wat hij nog nooit heeft gedaan: terwijl het helemaal zijn beurt niet is om in te vallen, roept hij Pete Mahovlich van het ijs. Even later tikt hij het winnende doelpunt langs keeper Vladislav Tretjak (7.30). Het levert de beroemdste Canadese sportfoto op. In 2010 werd het shirt van Henderson voor ruim een miljoen dollar geveild.
Hier een korte terugblik op die laatste wedstrijd, door Sovjet-ogen. De Canadese spelers zijn van grote klasse, maar hun gedrag op het ijs, nee, dat heeft met sport niks te maken:
[Filmpje (nog) niet teruggevonden]
Op 26 februari moet het ervan van komen. Een ijshockeywedstrijd op het Rode Plein om het veertigjarig jubileum van de Summit Series te vieren. IJshockey op het Rode Plein? Waarom niet. Ooit werd er al een voetbalwedstrijd gespeeld.
De USSR in foto's - een kleine schatkamer. Deel 2.
(Eerste publicatie: 29-2-2012)
Het gebeurt me de laatste tijd steeds vaker: dat je een boek leest waarin gebeurtenissen aan bod komen die je zelf hebt meegemaakt. Ooit was zo’n gebeurtenis actueel, je las er over in de krant, hoorde erover op de radio, er werd over gesproken. Nu is het geschiedenis en lees je erover in een boek …
Dat krijg je, als je (een beetje) ouder wordt. Een vergelijkbaar iets overkomt me wanneer ik naar foto’s kijk uit de Sovjetunie van de jaren zeventig. In 1978 kwam ik er voor het eerst. Zie ik nu de Nevski Prospekt uit die tijd, de stille straten van Moskou, dan besef ik: daar heb ik gelopen, toen! En dan word je weemoedig en ook een beetje boos: had toch wat beter opgelet! Had meer foto’s gemaakt! Was nog nieuwsgieriger geweest! En dat wordt alleen maar erger, natuurlijk, want het duurt niet al te lang meer of ik denk hetzelfde bij foto’s uit de jaren tachtig, negentig … Dat krijg je, als je (nog een beetje) ouder wordt.
Gelukkig heb ik wel een páár foto’s gemaakt, toen in 1978. De foto hierboven, bijvoorbeeld, in Leningrad. Met links mijn jaargenote Marijke van Bokhoven en in het midden Raja van den Bercken, docente aan het (allang opgeheven - schande!) Instituut voor Slavische Taal- en Letterkunde in Utrecht. Dit is voor de flat van haar moeder.
En hier, het Rode Plein, ook aardig:
Maar de aardigste vind ik toch deze, van mijzelf in Leningrad, ook in 1978. Want tien jaar later stond ik op exact dezelfde plek en ook daar is een foto van. En in 1998 stond ik er weer en in 2008 opnieuw. En in 2018, en …
Eigenlijk wilde ik over foto’s van anderen schrijven, maar ja, zo’n eigen album, dat leidt erg af. Als vervolg op mijn vorige stukje, over oude foto’s uit onder meer Moskou en Stalingrad, wilde ik foto’s laten zien uit het Leningrad van de jaren vijftig en zestig. Deze bijvoorbeeld, de markt om de hoek bij het Hooiplein, dat toen nog Vredesplein heette:
En we gaan ook nog even naar Novosibirsk:
Met de trein naar Leiden (2011) - met de tram door Leningrad (1973). Плывет моя сороковка по городу.
(Eerste publicatie: 13-7-2011)
Wij van het weblog Rusland veraf en nabij gaan even de batterijen opladen. De komende twee weken zijn wij een deel van de dag te vinden op de Leiden Summer School in Languages and Linguistics voor een Masterclass Active Russian. Geen idee hoe of wat, en met wie, maar kwaad kan het nooit.
Misschien dat er tussen de bedrijven door nog een enkel stukje op dit blog zal verschijnen, maar de kans daarop is niet groot. Eind van de maand pakken we de draad weer op.
Verveelt u zich tijdens deze blogstilte en houdt u van Sint-Petersburg, dan brengen onderstaande filmpjes mogelijk nog enige verstrooiing. Inhoudelijk niet echt boeiend, maar wel mooie zwart-wit beelden van Leningrad in 1973. De vrouwelijke trambestuurder is van de remise op het Vasili Eiland waar ik eerder een stukje over schreef. “Плывет моя сороковка по городу”.